Dwergroest [Puccinia hordei]
Vooral tijdens warme en droge groeiseizoenen kan dwergroest veel voorkomen. Omdat zomergerst meestal onder warmere omstandigheden groeit, is de kans op aantastingen door de schimmel Puccinia hordei groter dan in wintergerst. Een zware aantasting gaat ten koste van het duizendkorrelgewicht, dit kan oplopen tot een reductie van 30 procent, en het aantal korrels per aar. Dwergroest heeft een negatieve invloed op de brouwkwaliteit.
Besmettingsbron
Dwergroest komt vooral voor op levend plantenweefsel in de vorm van ongeslachtelijk mycelium. Na de oogst overleeft de schimmel als obligaat parasiet op doorwas van gerst en op opslagplanten. Via deze zogeheten groene brug gaat dwergroest vervolgens over naar vroeg gezaaide wintergerst. Zomergerst wordt meestal in het voorjaar geïnfecteerd vanuit wintergerst. De ontwikkeling van de schimmel in de winter, inclusief wisseling van waardplanten, vindt plaats zonder dat er ziekteverschijnselen zichtbaar zijn.
Aantastingsbeeld
De schimmel Puccinia hordei is vanwege de karakteristieke sporendragers met uredosporen met het blote oog goed te herkennen. Op de bovenkant (en vaak ook onderkant) van de bladdelen en de bladscheden komen vanuit de epidermishuid lichtbruine puisten van maximaal 0,5 mm tevoorschijn. Dit zijn de kleine sporendragers en het gevaar bestaat dat deze sporendragers over het hoofd worden gezien. Dat kan zorgen voor onderschatting van de aantasting.
De kleine puisten van dwergroest bevinden zich hoofdzakelijk aan de onderkantvan bladdelen die al vergeeld zijn. Aan de onderkant van het vergeelde blad zorgt Puccinia hordei voorzogenaamde groene eilanden. Op deze groene bladdelen kan de obligate parasiet voldoende voeding vinden om zo lang mogelijk in leven te blijven.
Bestrijding
Preventieve teeltmaatregelen
- Goede stoppelbewerking.
- Wintergerst niet te vroeg zaaien.
- Opslagplanten bestrijden.
- Zomergerst en wintergerst niet te dicht bij elkaar telen.
- Bij te verwachten hoge ziektedruk kiezen voor vroegrijpende en weinig gevoelige rassen.
Toepassing van fungiciden
Bij gemiddelde etmaaltemperaturen van 15 °C of hoger kan dwergroest zich razendsnel verspreiden. Als onder dergelijke omstandigheden een derde van de planten is aangetast op de lagere bladetages (vooral letten op de zgn. ‘groene eilanden’) dan is een bespuiting noodzakelijk.